Silindir kanal imalâtı

Kanalİmalâtı

Silindir kanalın yarıçap ve çap hesabını yapmayı öğrendikten sonra silindir kanal

imalâtı yapabilirsiniz. 

Çapı (D) belli olan bir silindir kanal imalâtına başlarken önce kanalın

sac üzerine açınımı (D x π ) matematiksel olarak bulunur. Bu bulanan açınıma kenet payı

olan (10+10) 20 mm’yi de ilâve ederek tam boy (L) bulunur. Şekil 2.4’teki gibi markalanıp

kesilir.

Markalanarak kesilen sacın iki ucunun birleştirilmesi için gerekli olan kenetler kenet

makinesi kullanılarak bükülür. Şekil 2.5’teki gibi işlem sıralarını takip sacın uç kısımlarına

kenet bükülür. Birici kenet büküldükten sonra ikinci kenet bükülürken kenet yönleri Şekil

2.6’daki gibi alt üst olacak şekilde yapılmalıdır.

D

Silindir kanal sacınhazırlanması

D x π + 20

45

Kenetleri bükülen sac silindir hâle getirilmeye hazırdır. Sacı silindir hâle getirmek için

silindir makineleri kullanılır. Silindir makinesinde alt yürütme silindirini aşağı yukarı hareket

ettiren kol sayesinde sacın sıkıştırılması sağlanır. Üst yürütme silindiri sabit olup bir tarafı

sabit diğer tarafı silindir parçalar birleştirildikten sonra çıkarmak için makineden

çıkartılabilir. Bükme silindiri ise aşağı yukarı hareket ederek bükeceğimiz silindirin çapını

belirler 

Kenedi bükülen parça silindir makinesine Şekil 2.8’deki gibi yerleştirilerek alt

yürütme silindiri sıkılır. Yürütme silindirini hareket ettiren kolu çevirerek bükme silindirini

sac istenen çapa gelinceye kadar yukarıya kaldırılır.

Şekil 2.5: Birleşim kenedinin bükülmesi

Şekil 2.6: Silindir kenet bükümü

Şekil 2.7: Silindir makinesi silindirleri

bükme silindiri

yürütme silindiri

Sac silindir hâle getirilirken kenet kısımlarının silindirler arasına girerek kapanmaması için dikkatli

olunmalıdır. Parçanın tamamen yuvarlak hâle getirilmesi için birkaç kez geri ileri yapılarak tam yuvarlak şekil elde edilmelidir. 

Sacın kenet kısımları birbirine değince (Şekil2.9) silindir makinesinin üst yürütme silindiri yerinden

çıkartılarak iş parçası alınır.

Silindir makinesinden çıkarılan silindir parçanın kenet yerleri (Şekil 2.9) birleştirilir.

Kenedin çıkmaması için Şekil 2.10’daki gibi bir örs üzerinde kenet yeri tokmakla dövülerek silindir kanal

yapılmış olur. 

Ovallikte herhangi bir bozulma varsa silindir makinesinde üst yürütme silindiri yerinden çıkarılarak makineye yerleştirilen iş parçası tekrar istenen şekle getirilir. 

Silindir örsü yoksa büyük çaplı borunun iki ucuna destek ayakları yapılarak da bu boru üzerinde aynı işlem yapılır. Şekil 2.11’deki son hâle getirilerek silindir kanal yapılmış olur.

Silindir boru şeklinde sac malzemeden imal edilen kanalların yapılarının düzgün daire şeklinde kalması ve

dayanıklı hâle getirilmesi için ağız kısımlarına dışa kabarık şekil verilir. Bu işleme kordon çekme, makinesine ise kordon makinesi denir. 

Kordon makinesi bu işlemi makaralar sayesinde yapar. Yapılacak işe göre çok çeşitli makaralar bulunmaktadır (Şekil 2.12). Kordon çekme işlemi uygun makara seçilerek kordon

makinesine takılır. 

Dayama parçası mesafesi ayarlanarak kordon mesafesi ayarlanmış olur. 

Ayarların bozulmaması için dayama parçasının kelebekleri sıkılır. 

Alt üst makaralar silindir kaydırma kolu ile birbirine alıştırılarak sabitlenir. 

Kordon çekilecek kanal makaralar arasına yerleştirilerek üst silindir sıkma vidası sıkılır. 

Şekil 2.8: Parçanın yerleştirilmesi

Şekil 2.9: Parçanın bükülmesi

Şekil 2.10: Silindir örsü

Şekil 2.11: Silindir kanal

Şekil 2.12: Makaralar

Şekil 2.13: Kordon çekme

UYGULAMA FAALİYETİ

Aşağıda şekli ve ölçüsü verilen silindir kanalı yapınız.

İşlem Basamakları Öneriler

 Markalama işlemini yapınız.

 Yarıçapı 80 mm olan dairenin çevre formülünden sac uzunluğunu bulunuz.

 Verilen ölçülere uygun sac parçaları bulunuz.

 Her kenet için 10 mm ölçü alınız.

 Kenet paylarını da hesap ederek işi sac üzerine markalayınız.

 Çelik cetvel kullanılarak kenet yerlerini çiziniz.

 Markalanan yerlerden sacı kesiniz.

 Markalanan yerlerden kollu makası kullanarak kesiniz.

 Kollu makas yoksa el makasını da kullanabilirsiniz.

 Kesme sonunda sacda şekil değişikliği varsa tokmakla düzeltiniz.

 Kesilen yerlere dikkat ederek elinizi kestirmeyiniz.

 Kesilen sacın bükülmesi

 Sacın markalanmasında çizilen kenet yerlerini şekil kontrol edilerek kenet makinesinde bükünüz.

 Kenetler şekillendirilirken kenet arasına geçici parça koyunuz.

 Kenedi bükülen parçayı silindir makinesinde ölçüsünde daire şeklinde bükünüz.

 Kenetlerin sıkıştırılması

 Daire şeklinde bükülen parçanın kenetleri birleştirilir.

 Kenetler yerlerinden çıkmayacak şekilde tutup tokmakla vurularak sıkıştırılır.

 Kenet sıkıştırma işlemi silindir örs üzerinde veya uygun çapta yuvarlak altlıklar kullanılarak yapınız.