Isı Pompası ve Soğutma Basınçlı Makinalarının Çalışma İlkeleri
Isı Pompası ve Soğutma Basınçlı Makinalarının Çalışma İlkeleri
Basınca dayalı ısı pompası ya da soğutma makinası, genellikle pistonlu, dönel (rotary) ya da turbo kompresörlerdir. Böyle bir makinanın çalışma ilkelerini ve tasarımını daha iyi anlayabilmek için blok diyagramı incelemekte yarar vardır:
Kompresör (1), buharlaşmış haldeki soğutucu akışkanı düşük basınçta emip gerekli sıvılaştuma derecesi basıncına yükseltir.
Basınçlandınna prosesi sırasında, soğutucu akışkan buhan ısınır ve iç sürtünmelerden doğan ısı ile sıvılaşma sıcaklığına ulaşır. Bu nedenle yoğuşma sıcaklığı daima yoğuşma basıncı ile orantılıdır.
Isınan ve basınç kazanan soğutucu akışkan buhan, kompröserden kızgın gaz olarak çıkar. - Eğer soğutucu akışkan buhan, birlikte kompresördeki yağlama yağını taşımakta ise, yağ-ayırıcı (6) (oil separator) da, yağı bırakarak yağın kompresöre dönüşünü sağlamış olur. - Yoğuşturucu (3) da, sıcak gaz soğutucu ikinci ortam (su ya da hava) ile temas ederek, yoğuşması için gerekli ısı miktarını ikinci ortama transfer eder.
Sıcak gaz yoğuşarak sıvı hale geçer. Sıvı hale gelen soğutucu akışkan, kollektör (3a) de toplanmaya başlar. Bu durumda hala yüksek basınçta ve yüksek sıcaklıktadır. Soğutucu akışkan kurutucu ve filtre
(7) den geçerek genleşme valfine (5) gelir. Bu sırada filtreden geçerken sıvı içindeki kirler ve su parçacıklan filtre/kurutucu (7) da kalır.
Genleşme valfı iki görevi birlikte yapmaktadır :
1) Soğutucu akışkanı genleştirerek tekrar düşük basınca indirger.
2) Buharlaştuıcı için yeterli miktarda soğutucu akışkan debisini ayarlar. Basınç düşerken birlikte sıcaklık değeri de buharlaşma sıcaklığı değerine düşer.
- Evaporatörde hala sıvı halde bulunan soğutucu akışkan, soğuyacak ortam ile temas haline gelerek buharlaşma sıcaklığına düşer. Soğutucu ortam su ya da hava olabilir.
Soğutucu akışkan, buharlaşması için gerekli ısıyı bu ikinci akışkandan çekerek, ikinci akışkan sıcaklığının (su gibi) daha da düşmesine neden olur.
Bu şekilde buhar haline gelen soğutucu akışkan kompröser tarafından emilerek çevrim tekrar başlar.
Bu çalışma" ilkesi soğutma makinası ve ısı pompası için geçerli bir uygulamadır.
Tek kelime ile eğer soğutma etkinliği isteniyor ise makina soğutma makinasıdır; eğer ısıtma etkinliği isteniyor ise makina ısı pompasıdır.
Isı Pompası ve Soğutma Makinaları Topluluğu ve Bölümleri
Kompresörler
Kompresörlerdeki sıkıştırma olayı birbirinden farklı değişik kompresör düzenleriyle yapılır:
a) Pistonlu kompresörler
b) Rotatif kompresörler
c) Turbo kompresörler
Basınca dayalı ısı pompası ya da soğutma makinası, genellikle pistonlu, dönel (rotary) ya da turbo kompresörlerdir. Böyle bir makinanın çalışma ilkelerini ve tasarımını daha iyi anlayabilmek için blok diyagramı incelemekte yarar vardır:
Kompresör (1), buharlaşmış haldeki soğutucu akışkanı düşük basınçta emip gerekli sıvılaştuma derecesi basıncına yükseltir.
Basınçlandınna prosesi sırasında, soğutucu akışkan buhan ısınır ve iç sürtünmelerden doğan ısı ile sıvılaşma sıcaklığına ulaşır. Bu nedenle yoğuşma sıcaklığı daima yoğuşma basıncı ile orantılıdır.
Isınan ve basınç kazanan soğutucu akışkan buhan, kompröserden kızgın gaz olarak çıkar. - Eğer soğutucu akışkan buhan, birlikte kompresördeki yağlama yağını taşımakta ise, yağ-ayırıcı (6) (oil separator) da, yağı bırakarak yağın kompresöre dönüşünü sağlamış olur. - Yoğuşturucu (3) da, sıcak gaz soğutucu ikinci ortam (su ya da hava) ile temas ederek, yoğuşması için gerekli ısı miktarını ikinci ortama transfer eder.
Sıcak gaz yoğuşarak sıvı hale geçer. Sıvı hale gelen soğutucu akışkan, kollektör (3a) de toplanmaya başlar. Bu durumda hala yüksek basınçta ve yüksek sıcaklıktadır. Soğutucu akışkan kurutucu ve filtre
(7) den geçerek genleşme valfine (5) gelir. Bu sırada filtreden geçerken sıvı içindeki kirler ve su parçacıklan filtre/kurutucu (7) da kalır.
Genleşme valfı iki görevi birlikte yapmaktadır :
1) Soğutucu akışkanı genleştirerek tekrar düşük basınca indirger.
2) Buharlaştuıcı için yeterli miktarda soğutucu akışkan debisini ayarlar. Basınç düşerken birlikte sıcaklık değeri de buharlaşma sıcaklığı değerine düşer.
- Evaporatörde hala sıvı halde bulunan soğutucu akışkan, soğuyacak ortam ile temas haline gelerek buharlaşma sıcaklığına düşer. Soğutucu ortam su ya da hava olabilir.
Soğutucu akışkan, buharlaşması için gerekli ısıyı bu ikinci akışkandan çekerek, ikinci akışkan sıcaklığının (su gibi) daha da düşmesine neden olur.
Bu şekilde buhar haline gelen soğutucu akışkan kompröser tarafından emilerek çevrim tekrar başlar.
Bu çalışma" ilkesi soğutma makinası ve ısı pompası için geçerli bir uygulamadır.
Tek kelime ile eğer soğutma etkinliği isteniyor ise makina soğutma makinasıdır; eğer ısıtma etkinliği isteniyor ise makina ısı pompasıdır.
Isı Pompası ve Soğutma Makinaları Topluluğu ve Bölümleri
Kompresörler
Kompresörlerdeki sıkıştırma olayı birbirinden farklı değişik kompresör düzenleriyle yapılır:
a) Pistonlu kompresörler
b) Rotatif kompresörler
c) Turbo kompresörler